जेरुसेलमः इजरायलमा १५०० वर्ष पुरानो वाइन कारखाना पत्ता लगाइएको छ । बीजान्टिन काल देखि आज सम्म पत्ता लागेको मध्ये सबैभन्दा ठूलो वाइनरी हो । वैज्ञानिकहरु पनि यो खोजबाट आश्चर्यचकित छन् । यो विशाल वाइन कारखाना इजरायलमा उत्खननको समयमा भेटिएको थियो ।
२० लाख लिटर रक्सी उत्पादन क्षमता
इजरायली पुरातन प्राधिकरणका अनुसार यवनेमा उत्खननको दौरान पत्ता लगाइएको वाइन कारखानामा प्रति वर्ष दुई मिलियन यानी बीस लाख लीटर वाइन उत्पादन गर्न सक्छ । आजको समयमा मात्र ८० लाख लिटर रक्सी बेलायतमा प्रति वर्ष उत्पादन गरिन्छ, जबकि त्यो समय उक्त कारखानामा २० लाख लिटर रक्सी वार्षिक रूपमा तयार गरिन्थ्यो ।
७५ हजार वर्ग फुटको उत्खननमा कारखाना भेटियो
डेलीमेलको रिपोर्टको अनुसार, इजरायल आफ्नो यवने शहरको विस्तार गरिरहेको छ र यसको लागि शहरको वरपरका क्षेत्रहरुमा उत्खनन कार्य चलिरहेको छ, जुन पुरातत्वविद्हरु नजर राखिरहेका छन् । इजरायल भूमि प्राधिकरणले पछिल्लो दुई बर्षमा ७५ हजार वर्ग फुटमा उत्खनन गरेको छ, जसमा संसारको सबैभन्दा पुरानो र सबैभन्दा ठूलो रक्सी कारखाना भेटिएको हो ।
उत्खननमा अहिलेसम्म भेटिए यी सामान
उत्खननको क्रममा, पुरातत्वविद्हरूले पाँच ठूला वाइन प्रेस, वाइन स्टोर गर्ने स्थान र वाइन मार्केटिङको लागि प्रयोग हुने गोदामहरू भेट्टाएका छन् । वाइन भण्डारण गर्नको लागी आवश्यक भाँडा बनाउनको लागि प्रयोग हुने भट्ठाहरु पनि भेट्टाएको छन् । यसरी राम्ररी संगठित र संरचित कारखानाहरुका कारण क्षेत्रीय वाइन उत्पादनमा वृद्धि हुन गएको थियो । गाजा वा अशकलोनको रूपमा परिचित यो वाइन कारखाना भूमध्यसागरिय क्षेत्रमा निर्यात गरिन्थ्यो । यसबाट वयस्क र बच्चाहरुको लागि बीजान्टिन अवधिमा रक्सी पिउन सामान्य रहेको जानकारी हुन्छ ।
यसरी बनाइन्छ वाइन
यवनेमा उत्खननको समयमा भेटिएको यो रक्सी कारखाना २४२१ वर्ग फुट अर्थात २२५ वर्ग मीटर मा फैलिएको र पाँच गोदामहरु कारखानासंग जोडिएको छ, यो एक पुरानो शहरको एक पूर्ण औद्योगिक क्षेत्र बन्छ । रिपोर्ट अनुसार, वाइन बनाउनको लागी, ट्रेडिंग फ्लोरमा खाली खुट्टा अंगूरको रस निकाल्न कुल्चिन र त्यसपछि वाइन किण्वन प्रक्रियाको माध्यम बाट बनाउन र भण्डारको लागी दुई विशाल अष्टकोणीय आकारको ट्या्कीहरु बनाइएको थियो ।
पुरातत्वविद्हरु पनि आश्चर्यचकित
रक्सी बिक्री गर्न अघि बनाएको रक्सी गोदाममा राखिने । रक्सी अग्लो भाँडामा राखिएको थियो, जसलाई ’गाजा जार’ भनिन्छ । धेरै जसो जारहरु बिल्कुल राम्रो हालतमा पाइएको थिए भने सैकड़ों जारहरु भाँचिएको अवस्थामा फेला परेका थिए । अनुसन्धानमा संलग्न पुरातत्वविद्हरुका अनुसार यो खोजले पहिलो पटक इतिहासमा यति ठूलो मात्रामा रक्सीको उत्पादन र कारोबार हुने गरेको जानकारी प्राप्त गर्न सफल भएको थियो ।
